Bir sabah uyandınız ve artık mesleğinizi yurt dışında icra etmeye karar verdiniz. Arap Yarımadası’nın gözbebeği Dubai mi olur, yoksa Abu Dhabi mi bilemiyorsunuz. Ama ilk karşınıza çıkan şey şu: DHA, HAAD, MOH… Bu üç lisans türü ne anlama geliyor? Hangisi sizin için doğru? İşte burada dikkat etmeniz gereken birkaç hassas ayrıntı var. www.dubaidedoktorolmak.com editörü olarak bu rehberde, bu lisansların teknik farklarını, başvuru süreçlerini ve yerel uygulamalardaki ayrıntıları açık ve samimi şekilde anlatacağız.
Aslında hepsi aynı kapıya çıkar gibi görünse de, detaylara girdiğinizde ciddi farklar ortaya çıkıyor. Hangi şehirde çalışmak istiyorsunuz, uzmanlık alanınız ne, hatta hangi klinik tipiyle ilgileniyorsunuz… Tüm bunlar, hangi lisansı almanız gerektiğini belirliyor. Şimdi gelin bu lisansların her birine yakından bakalım.
DHA Lisansı: Dubai’de çalışmak isteyenler için olmazsa olmaz
Dubai Health Authority yani Dubai Sağlık Otoritesi tarafından verilen bu lisans, yalnızca Dubai Emirliği içinde geçerlidir. Yani bir doktor olarak Dubai’de özel hastane, klinik ya da devlet hastanesinde çalışmak istiyorsanız DHA lisansına sahip olmalısınız. Başvuru süreci genellikle “Sheryan” sistemi üzerinden yürütülür. Belgelerinizi buradan yüklersiniz ve süreç elektronik ortamda ilerler. Sisteme kayıtlı olmayan belgeler kabul edilmez, bu yüzden belgelerinizin hem İngilizce hem de noter tasdikli haliyle sunulması gerekir.
DHA sınavı bilgisayar üzerinden yapılır ve genellikle Prometric üzerinden gerçekleşir. Sınav süresi 2-3 saat arasında değişir ve sorular genellikle uzmanlık alanınıza göre belirlenir. Başarılı olmanız halinde lisans başvurusu tamamlanır ve çalışma izniniz aktive edilir. Bu noktada dikkat etmeniz gereken bir başka detay da şudur: DHA lisansı sadece Dubai’de geçerli olduğundan, başka bir emirlikte geçerlilik sağlamaz. Eğer iş fırsatınız Sharjah ya da Abu Dhabi’dense DHA size uygun değildir.
HAAD Lisansı: Abu Dhabi ve Al Ain’e adım atmak isteyenler için
Health Authority of Abu Dhabi, yani HAAD lisansı günümüzde DOH (Department of Health) adıyla anılır. Ancak hâlâ sektörde HAAD olarak bilinir. Abu Dhabi veya Al Ain şehirlerinde çalışmak isteyen tüm sağlık çalışanlarının bu lisansı alması gerekir. DHA ile benzer şekilde bu lisans da sınav ve belge onay sürecinden geçer. Ancak başvuru platformu farklıdır. DOH’un kendi sistemi üzerinden ilerlenir ve her adaydan “Dataflow” isimli bir arka plan doğrulama süreci istenir.
Dataflow süreci ortalama 3-5 hafta sürer ve başvurunun en kritik adımıdır. Belgelerinizin sahte ya da eksik olması başvurunun tamamen iptal edilmesine yol açabilir. HAAD sınavı da Prometric aracılığıyla yapılır. Ancak DHA’dan farklı olarak, bazı uzmanlık alanlarında mülakat talep edilebilir. Özellikle cerrahi, radyoloji ve diş hekimliği alanlarında bu durum yaygındır. Bu mülakatlar bazen çevrim içi, bazen yüz yüze yapılır. www.dubaidedoktorolmak.com editörü olarak birçok adayın bu aşamada heyecanlandığını ve eksik hazırlandığını gördük. İyi bir özgeçmiş, sunuma uygun giyinmek ve klinik vaka bilgilerini net anlatmak bu süreci kolaylaştırır.
MOH Lisansı: Diğer emirliklerde çalışmak isteyenler için ideal seçenek
MOH, yani Ministry of Health lisansı, Dubai ve Abu Dhabi hariç tüm diğer emirliklerde geçerlidir. Sharjah, Ajman, Fujairah, Ras Al Khaimah ve Umm Al Quwain’de sağlık hizmeti sunmak isteyen doktorlar MOH lisansı almak zorundadır. MOH’un en önemli farkı, daha merkezi ve genel bir yapıya sahip olmasıdır. Aynı zamanda süreç olarak DHA ve HAAD’e göre biraz daha esnektir. Ancak bu esneklik sizi yanıltmasın; belgelerin eksiksiz olması yine çok önemlidir.
MOH lisans başvuruları da Dataflow sistemi üzerinden yürütülür ve sınavlar Prometric aracılığıyla yapılır. Ancak bazı branşlarda doğrudan sınavsız geçiş imkânı sunulabilir. Özellikle Türkiye’den gelen, belirli yıllık deneyimi olan uzmanlar için bu durum geçerlidir. Ayrıca son dönemde MOH, bazı branşlarda e-sınav yerine mülakatla değerlendirme yöntemine geçmiş durumda. Başvuran kişinin hastane geçmişi, vaka sayısı ve mesleki deneyimi burada belirleyici olur.
MOH lisansı aldıktan sonra Dubai’de çalışmak istiyorsanız tekrar DHA sürecine başvurmanız gerekir. Çünkü MOH ile Dubai içinde mesleğinizi icra edemezsiniz. Bu, birçok kişinin gözden kaçırdığı bir ayrıntıdır. Hangi lisansa başvurmanız gerektiğine karar vermeden önce mutlaka uzun vadeli planınızı netleştirmeniz gerekir.
Sınav içerikleri, ücretler ve güncel zorluk seviyeleri
DHA, HAAD ve MOH sınavlarının hepsi bilgisayar üzerinden yapılır ve çoktan seçmeli sorulardan oluşur. Sorular genelde 100 adet olur ve başarı eşiği %60 – %70 arasında değişir. Sınav dili İngilizce’dir. Dolayısıyla tıbbi terimlere İngilizce hâkim olmak oldukça önemlidir. Ortalama sınav süresi 2 saat civarındadır. Ücretler ise başvuru yapılan branşa ve sınav merkezine göre değişir. Örneğin DHA sınavı ortalama 260 – 300 USD arası bir ödeme gerektirir. Dataflow süreci içinse belgelerin sayısına göre 500 – 1200 USD arasında bir bütçe ayırmak gerekebilir.
Bir diğer önemli konu ise sınav merkezidir. Türkiye’den sınava girecek adaylar için İstanbul ve Ankara’da Prometric merkezleri mevcuttur. Bazı adaylar sınavın zorluk seviyesini düşük görse de pratik bilgiye dayalı soruların oranı oldukça yüksektir. Ezbere değil, klinik deneyime dayalı cevaplar istenir. Bu yüzden güncel rehber kitaplar ve örnek vaka çalışmalarıyla hazırlık yapılması önerilir. Türkiye’de hazırlık kitapları yerine online forumlar ve sınav deneyimi paylaşan blog yazıları daha faydalı olabilir.
Lisanslar arasında geçiş yapmak mümkün mü?
Evet, DHA, HAAD ve MOH lisansları arasında geçiş yapılabilir. Ancak bu süreç otomatik işlemez. Lisansınızı aldığınız emirlik dışına taşındığınızda yeniden başvuru yapmanız gerekir. Örneğin MOH lisansınız varsa ve Dubai’de çalışmak istiyorsanız, DHA’ye başvuru yapmalı, yeniden değerlendirme sürecinden geçmelisiniz. Bazı belgeler ortak kabul edilse de sınav yeniden istenebilir.
Ancak iyi haber şu: Eğer Dataflow süreciniz bir kez tamamlandıysa, aynı belgeler çoğu zaman geçerli sayılır. Yine de bu tamamen ilgili otoritenin kararına bağlıdır. Güncel politikalar sık değiştiği için başvuru yapmadan önce ilgili otoritenin resmi sitesinden doğrulama yapmanız gerekir. Lisans geçişleri genellikle 1-2 ay sürebilir ve ek maliyet doğurabilir.
Hangi lisans sizin için daha uygun?
Bu sorunun net bir yanıtı yok ama karar verirken şu üç faktörü göz önünde bulundurmanız gerekir. Birincisi, çalışmak istediğiniz emirlik. Eğer hedefiniz net olarak Dubai ise DHA dışındaki lisanslar size fayda sağlamaz. İkincisi, branşınız. Bazı branşlarda MOH daha kolay lisans verirken, bazıları için HAAD daha avantajlı olabilir. Üçüncüsü ise kariyer planınız. İlk etapta bir emirlikte çalışıp sonra başka bir yere geçmek istiyorsanız geçiş süreciyle ilgili zaman ve bütçe hesabı yapmalısınız.
Ayrıca bir diğer dikkat edilmesi gereken konu da hastanenin talepleridir. Bazı özel hastaneler, DHA ya da HAAD gibi belli lisansları şart koşabilir. Bu nedenle başvuracağınız kurumla önceden iletişim kurmak, hangi lisansın istendiğini öğrenmek önemlidir. www.dubaidedoktorolmak.com editörü olarak, Türkiye’den başvuran birçok doktorun bu tür detayları gözden kaçırarak zaman kaybettiğini biliyoruz.
DHA, HAAD ve MOH lisansları ilk başta kafa karıştırıcı gibi görünse de aslında her biri belirli kurallara göre çalışan sistemlerdir. Hangi lisansın size uygun olduğuna karar vermek, sadece coğrafi değil, kariyer stratejisi açısından da önemlidir. Belgelerinizi eksiksiz toplamak, süreci sabırla takip etmek ve güncel bilgileri doğru kaynaklardan almak bu yolculuğu çok daha kolay hale getirebilir. Unutmayın, doğru lisans sizi sadece mesleğe başlatmaz, aynı zamanda önünüzdeki kapıları da açar.